Machteld Boonstra van het onderzoeksinstituut Amsterdam Cardiovascular Sciences (ACS) ontvangt een AUF Startstipendium.
'Tijdens een zwangerschap verandert de positie van het hart door de groeiende baby, en dat beïnvloedt het ECG,' legt Boonstra uit. 'We weten dat er veranderingen zijn in de activiteit van het hart, maar we weten nog niet goed wat ‘normaal’ is. Hierdoor is het lastig om onderscheid te maken tussen normale veranderingen en vroege tekenen van een hartziekte tijdens de zwangerschap.'
Dit gebrek aan kennis kan leiden tot het bemoeilijken van de diagnostiek. Boonstra benadrukt: ‘Informatie in de richtlijnen is erg beperkt. Als je afwijkingen ziet, kun je niet altijd zeggen of een zwangere vrouw direct moet worden doorgestuurd of dat het gewoon bij een normale zwangerschap hoort.'
Boonstra’s onderzoek richt zich op het opstellen van een referentie voor normale veranderingen in het ECG tijdens de verschillende stadia van de zwangerschap. Dit doet ze door gegevens te verzamelen van 500 vrouwen, verspreid over de drie trimesters van de zwangerschap en de periode erna.
'We meten bij vrouwen die al naar de verloskundigen praktijk komen voor standaard zwangerschapscontroles,' legt ze uit. 'Het idee is dat we op vier meetmomenten – in het eerste, tweede en derde trimester en postpartum – een ECG opnemen naast de gebruikelijke onderzoeken. Zo kunnen we inzicht krijgen in wat er gebeurt met het hart tijdens een normale zwangerschap.'
Daarnaast worden gegevens verzameld van vrouwen met bestaande hartziekten. 'Door deze twee groepen te vergelijken, hopen we een duidelijk onderscheid te maken tussen normale en pathologische veranderingen,' zegt Boonstra.
Het onderzoek heeft niet alleen implicaties voor de zorg tijdens de zwangerschap, maar kan ook breder worden toegepast. 'Zwangerschap kan ook worden gezien als een soort fysiologische stresstest voor het hart,' legt Boonstra uit. 'en daarmee mogelijk vroege tekenen van hartziekten blootleggen die anders pas later in het leven zichtbaar worden. Als we die signalen tijdens de zwangerschap al kunnen detecteren, kan dat op de lange termijn vroegdetectie van hartziekte bevorderen.'
Bovendien kan dit onderzoek bijdragen aan gepersonaliseerde zorg: 'Het idee is om op basis van de ECG-gegevens subtiele veranderingen te modelleren,' vertelt ze. 'Zo kunnen we met deze simulaties bepalen of een afwijking wordt veroorzaakt door normale beweging van het hart of door bijvoorbeeld een hartziekte.'
Een groot deel van het project wordt ondersteund door studenten geneeskunde, zij helpen met de metingen. Dit maakt het niet alleen een onderzoeksproject, maar ook een leerervaring.
Dit stipendium geeft me de ruimte om een innovatief idee uit te werken en iets te doen dat direct impact kan hebben op de klinische praktijk.
'Het geld van het AUF Startstipendium wordt gebruikt voor de aanschaf van ECG-apparatuur en de vergoeding van medische studenten die de metingen uitvoeren,' legt Boonstra uit. 'Zonder deze steun is het moeilijk om een project van deze omvang op te zetten.'
Voor Boonstra zelf biedt de beurs ook een kans om haar wetenschappelijke en technische vaardigheden verder te ontwikkelen. 'Dit stipendium geeft me de ruimte om een innovatief idee uit te werken en iets te doen dat direct impact kan hebben op de klinische praktijk. Het is ontzettend waardevol.'
Hoewel het project nog moet starten, kijkt Boonstra al verder. 'Het idee is om uiteindelijk te kijken naar langetermijn uitkomsten. Als we vrouwen over een langere periode kunnen volgen, kunnen we mogelijk verbanden leggen tussen vroege signalen van hartziekte tijdens de zwangerschap en later in het leven. Het is waardevol om data-analyse en technologie te combineren om het fysiologische proces zo beter te begrijpen.'